Kawa

Kawy to nasza pasja. Spośród całego mnóstwa gatunków, wybieramy te najciekawsze, urzekające smakiem i aromatem. Chcemy dzielić się ich głębią, która podkreśli niepowtarzalność okazji, jak i dnia codziennego.

10 najważniejszych informacji na temat kawy

1. Kawa – pochodzenie

Kawa pochodzi z Etiopii, była tam znana już 1000 lat p.n.e. Stara legenda głosi, że odkrył ją młody, etiopski pastuszek Kaldi. Otóż pewnego dnia miał on zauważyć bardzo dziwne zachowanie owiec, które podekscytowane skakały po całym pastwisku. Kaldi postanowił odkryć tajemnicę zwierząt – okazało się, że chętnie podjadają one czerwone owoce z pobliskiego drzewa. I tak oto pasterz poznał kawę, która na kolejne tysiące lat stała się najbardziej cenionym na świecie napojem. Natomiast w Europie, kawa pojawiła się dość późno, bo dopiero w XVI wieku. Kawa była napojem dość kontrowersyjnym i nie każdy chętnie po nią sięgał. Z czasem zaczęła być postrzegana jako cenna substancja lecząca wiele schorzeń i w konsekwencji trafiła do aptek. W Polsce kawa pojawiła się w 1683 roku po bitwie pod Wiedniem. Początkowo podawano ją bez żadnych dodatków, a ze smakiem zaczęto eksperymentować dopiero z czasem. Dzięki temu powstało i powstaje wiele wspaniałych kompozycji smakowych.

2. Kawa – produkcja

Kawa produkowana jest z owoców kawowca – zielonego krzewu lub drzewa, które występuje w 40 gatunkach w Afryce. Owoce kawowca są palone i następnie mielone. Dopiero w tej postaci można z nich przygotować kawę. Warto wiedzieć, że nie wszystkie owoce kawowców zawierają kofeinę.

Owoce kawowca to inaczej ziarna, które po wysuszeniu, paleniu i zmieleniu wykorzystywane są do zaparzenia kawy. Można je jednak również zasadzić, aby wyrósł z nich kawowiec. Roślina ta lubi duże grządki w ciemnych miejscach. Gdy ziarna kawy wykiełkują, przesadza się je do donic z odpowiednią ziemią. Gdy podrosną, należy je ponownie przesadzić w porze deszczowej na grządkę. Po ok. 3-4 latach drzewko kawowca zaczyna dawać owoce.

3. Kawa – odmiany

Dwie podstawowe odmiany kawowego ziarna to arabika i robusta. Drzewko Arabiki dorasta do około 5 metrów, a Robusty do 10 metrów wysokości. Ziarno umieszczone w małych czerwonych owocach jest wyłuskiwane na mokro (moczenie i maszynowe wypłukiwanie) lub na sucho (suszenie na słońcu). Kawy obrabiane na mokro są bardziej cytrusowe, na sucho – słodsze, karmelowe. Arabika jest najszlachetniejszym gatunkiem kawy,

4. Kawa – rodzaje

Kawa, podobnie jak herbata, może występować w różnych formach. Różnią się one m.in. sposobem obróbki, choć warto pamiętać, że tzw. kawa parzona po turecku najbardziej szkodzi naszemu żołądkowi, ponieważ podrażnia jego ścianki. Najczęściej spotykane rodzaje kawy to:

• kawa zielona, czyli niepalone ziarna – jest to ta sama kawa, jednak ma inny kolor, ponieważ ziarna nie są palone. Stała się ona bardzo popularna wśród osób na diecie, ponieważ niepalone ziarna kawy zawierają kwas chlorogeniczny, który razem kofeiną ułatwia utratę wagi i zmniejsza cellulit. Pijąc zieloną kawę każdego dnia w odpowiednich ilościach, można stracić nawet 30 proc. tkanki tłuszczowej i zredukować cellulit. Zielona kawa również pobudza, a także ogranicza wchłanianie cukru z pożywienia;

• kawa palona – najpopularniejsza forma kawy. Czarne, aromatyczne ziarna, które wykorzystuje się do sporządzenia pachnącej kawy. Na jakość przyrządzonej kawy wpływa rodzaj krzewu kawowca, położenie plantacji, gleba, metoda zbierania, przetwarzania i przechowywania samych ziaren. Ponadto istotne jest również palenie, mielenie i samo zaparzanie kawy. Pamiętajmy, że parzenie kawy jest dziś prawdziwą sztuką;

• kawa mielona – kawa mielona jest w Polsce bardzo popularna. Kawa mielona jest to po prostu zmielona kawa palona. Ma ona dużo więcej substancji aktywnych niż kawa rozpuszczalna. Ma też dwa razy więcej kofeiny. Co ważne można ją przygotować bez użycia młynka. Kawa mielona ma różny skład, stopień palenia i grubość zmielenia, przez co nadaje się ona do określonych sposobów przygotowania kawy i sprzętów. Każda metoda parzenia wymaga innego sposobu zmielenia kawy;

• kawa rozpuszczalna – inaczej kawa liofilizowana. Jest to wyciąg z kawy palonej. Kawa liofilizowana to odmiana kawy rozpuszczalnej. Produkowana jest w specyficznym procesie technologicznym, gdzie ziarna się suszy poprzez wymrażanie, przez co kawa ma postać „kryształków”.

5. Kawa – konsumpcja w Polsce i na świecie

Kawa jest drugim towarem handlowym na świecie, zajmującym miejsce w czołówce najcenniejszych produktów, zaraz po ropie naftowej. Konsumpcja kawy stale rośnie – w samej Polsce zwiększyła się o 80% w ciągu ostatnich 10 lat. Nic więc dziwnego, że – jako towar, który dosłownie „zalał” świat – kawa sprawiła, że wokół niej powstało mnóstwo zwyczajów i rytuałów. W zależności od rejonu świata kawę pija się w zupełnie odmienny sposób. Warto zagłębić się, jakie zwyczaje wiążą się z kawą – bo polskie sposoby picia tego czarnego, pobudzającego napoju to tylko kropla w morzu… sposobów picia kawy.

6. Kawa – Włochy, jako stolica pysznej kawy

Włosi to z pewnością mistrzowie przyrządzania kawy – nigdzie na świecie nie mają sobie równych. Kawę traktuje się tu z ogromnym szacunkiem, a jej przygotowanie wiąże się z duża ilością rytuałów – z tego powodu jest ona tak dopieszczona i smakuje tak nietypowo. Co ciekawe, kawę we Włoszech pije się od rana do wieczora – być może jest to sekret tego, że Włosi są tak niesamowicie ekspresyjni, a Polacy przy nich to flegmatycy. Najpopularniejsze we Włoszech jest oczywiście espresso, przygotowywane ze świeżo palonych ziaren.

7. Kawa – wartości kaloryczne w różnych postaciach

Kawa dostarcza niesamowitych doznań smakowych i węchowych. Łyżeczka cukru zawiera 40 kcal, tabletka słodzika 0,3 kcal. Poniżej przedstawiamy kaloryczność niesłodzonej kawy różnie parzonej:

• Bezkofeinowa: występująca w wersji zmielonej i rozpuszczalnej, może być pita przez osoby z chorym żołądkiem i nadciśnieniem. Filiżanka nie zawiera ani jednej kalorii i związków drażniących, natomiast zawiera sporo polifenoli.
• Espresso: najmocniejsza i najbardziej aromatyczna odmiana kawy, przygotowana w ciśnieniowym ekspresie. Malutka filiżanka zawiera 5 kcal.
• Parzona w szklance: mocna kawa z dużą ilością polifenoli, ale i związków drażniących. Najlepiej pić ją z mlekiem skondensowanym, by chronić żołądek. Filiżanka czarnej zawiera 7 kcal, a z mlekiem około 20 kcal.
• Amerykańska lekka kawa: z niską zawartością kofeiny i związków drażniących. Można ją bez obaw popijać przez cały dzień. Duża filiżanka z odtłuszczonym mlekiem zawiera 10 kcal.
• Cappuccino: mocna kawa ze śmietanką lub mlekiem, posypana cynamonem oraz wiórkami czekolady. Filiżanka zawiera 140 kcal.
• Mrożona: czyli napar kawy rozpuszczalnej ze śmietanką lub mlekiem i kostkami lodu, najlepsza na upały. Szklanka zawiera 180 kcal.
• Macchiato: mocna kawa z ekspresu, z dodatkiem mleka lub śmietanki i syropu smakowego o wybranym smaku. Mała filiżanka zawiera 190 kcal.
• Latte: mocna kawa parzona w ekspresie, z dużą ilością ciepłego mleka albo śmietanki. Duża filiżanka zawiera 210 kcal, a w wersji light, z kawy rozpuszczalnej i odtłuszczonego mleka tylko 100 kcal.
• Mocha: mocna kawa z ekspresu, z dodatkiem śmietanki i syropu czekoladowego. Filiżanka zawiera 380 kcal.

8. Kawa – dla ciała i dla ducha

Okazuje się, że kawa to nie tylko wspaniały smak i świetny sposób na zachowanie bystrego umysłu. Otóż kofeina skutecznie podkręca metabolizm, dzięki czemu zbędne kilogramy znikają szybciej. Ponadto ma ona działanie termogeniczne, stymulując procesy spalania tkanki tłuszczowej. Dodatkowo kofeina pozwala zachować optymalny poziom energii i zapobiega jej spadkom, dzięki czemu rzadziej sięgamy po niezdrowe słodkie przekąski.Ziarna kawy zawierają też sporo witamin. Już jeden kubek kawy dostarczy Ci witaminy B2 i B5, a także niacyny, potasu, magnezu i manganu. Dodatkowo – wbrew wielu mitom – rozsądne ilości kawy wcale nie działają odwadniająco.

9. Kawa – jako biopaliwo

W świecie, w którym żyjemy, gdzie ogromną wagę przykłada się do ekologii, znamy możliwości wykorzystania fusów kawowych na wiele różnych sposobów. Do takowych, należy m.in. zastosowanie właśnie tych odpadów, jako nawozy do roślin, czy do wyrobu filiżanek. Jednak jedną z ciekawszych form wykorzystania fusów jest biopaliwo, powstałe na jego bazie, a wykorzystywane od do napędu autobusów komunikacji miejskiej w Londynie. Paliwo wyprodukował start-up Bio-bean, który wcześniej zbierał fusy w kawiarniach stolicy Anglii. Przetworzył je i połączył z olejami zwierzęcymi i roślinnymi. Następnie stworzył mieszankę 80 proc. oleju napędowego i 20 proc. biopaliwa. Takie paliwo można stosować bez konieczności modyfikacji silnika, a ego stosowanie pozwala na ograniczenie emisji spalin o 10-15 proc.

10. Kawa – łączy ludzi!

Niezależnie od tego, czy jest to niedzielna kawa w łóżku, czy może szybka kawa w biurze przy ekspresie do kawy, pełny kubek czarnego aromatycznego napoju, to najlepszy pretekst do rozmowy. Spotkania przy kawie, wspólne wyjścia na dużą latte, pierwsze randki czy rodzinne obiady – to właśnie tutaj kryje się cała magia kawy. Nic nie łączy nas bardziej niż ten niezwykły napój, bez którego żaden dzień nie byłby taki sam!